‘Good stuff, we all believe in it’. Met deze woorden vat Jawahar Bhalla (voorzitter van de Systems Engineering Society in Australie) de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties samen. De SDG’s bieden onder meer een kader voor wereldwijde samenwerking om armoede te bestrijden, de planeet te beschermen en welvaart voor iedereen te waarborgen. In een online presentatie nam Jawahar mij en mijn collega’s mee in zijn systemische visie op deze wereldwijd gedragen kaders.

Jawahar Bhalla begon met een kritische kanttekening bij de UN SDG’s. Er ontbreekt namelijk een cruciaal element: een systemisch perspectief. Zo scoort Nederland redelijk goed (nummer 24 in 2024 (bron)) op de wereldwijde SDG-index maar is er geen rekening gehouden met de onderlinge samenhang tussen de SDG’s. Op de doelen: aanpakken van klimaatverandering (SDG 13), het beschermen van zeeën en oceanen (SDG 14), en leven op land (SDG 15) scoren we slecht. En laat deze doelen nou net voorwaardelijk zijn voor bijvoorbeeld de voedselvoorziening (SDG 2) of een gezonde leefomgeving (SDG 3). Onderaan de streep doen we het dus niet zo goed als het lijkt.

Naast het herkennen van voorwaardelijkheid tussen SDG’s benoemd Jawahar het model van de 3 P’s. Waar People, Planet en Profit voor mij welbekende terminologie is, pleit Jawahar ervoor om de laatste te vervangen door Prosperity. Het verwisselen van deze ‘P’ uit de drie pijlers - die nodig zijn voor gebalanceerde duurzame ontwikkeling - staat symbool voor een transitie. Een transitie naar een economie die in dienst staat van mensen in plaats van in dienst van ongebreidelde groei.

Geïnspireerd door het werk van Max-Neef (Human Scale Development, 1986) stelt hij ontwikkeling op de menselijke schaal centraal. Deze schaal kent gelijkenissen met principes en waarden die terugkomen in de SDG’s. Om dat te bereiken in het werkveld van systeemontwikkeling stelt hij de twee vragen: ‘Bouwen we het systeem juist?’ en ‘Bouwen we het juiste systeem?’ met de menselijke schaal als uitgangspunt. De meeste systeemingenieurs zullen deze vragen herkennen. De eerste vraag stel je tijdens de ontwikkeling van een systeem of om te kijken of deze aan de gestelde eisen voldoet. De tweede vraag beantwoordt of het systeem aan de verwachting voldoet. Wat anders is aan deze vragen is niet zozeer de vraag, maar wel wat erachter ligt. We moeten als systeemingenieurs meer waarden-gedreven keuzes maken en niet achteloos economische groei faciliteren.

Daarbij is het essentieel om buiten de systeemgrenzen te kijken. Zo kunnen we het omliggende systeem in ogenschouw nemen en thema’s als energie, atmosfeer, water, bodem, grondstoffen, biodiversiteit en menselijkheid integraal bewaken. Een visie die we bij Dutch Boosting Group niet alleen toejuichen, maar die ook naadloos aansluit bij ‘onze’ ontwikkeling van Sustainable Systems Engineering (meer info). Afsluitend, veel dank aan Jawahar Bhalla voor het prikkelen van mijn ethische kader op de werkvloer en op naar toekomstbestendigere systemen.